Types: Achtervoetklachten

Verzwikte enkels

Het enkelgewricht vormt de verbinding tussen voet en onderbeen. Om het enkelgewricht zitten enkelbanden (ligamenten) en een gewrichtskapsel; ook lopen er pezen langs. Een ligament is sterk weefsel dat botstukken stevig met elkaar verbind. De enkelbanden, gewrichtskapsel en pezen houden de voet en onderbeen bij elkaar en geven stevigheid aan het enkelgewricht.
Bij een verzwikking, worden de spieren en pezen, die langs de enkel lopen, overrekt.
Bij een verstuiking, dit is erger, worden de enkelbanden overrekt, meestal aan de buitenkant.

Iedereen, van topsporter tot de meest inactieve personen, kan een enkelblessure oplopen. Meestal gebeurt dit door een onverwachte, verkeerde beweging waarbij de voet te ver naar binnen of naar buiten omklapt. Bijvoorbeeld een jogger stapt in een gat, een voetballer/honkballer bij het maken van een sliding. Sommige activiteiten geven meer kans op een verzwikking, bijvoorbeeld zaalsporten of lopen op een ongelijke ondergrond, kinderen tijdens het spelen. Sommige mensen hebben regelmatig last van een verzwikte enkel. Dat kan komen door slappe enkelbanden, bijvoorbeeld doordat de enkel al eens eerder verstuikt/verzwikt is.
De meeste enkel verzwikkingen of verstuikingen ontstaan door een inversie trauma waarbij de voet naar buiten omkantelt, en de laterale enkelbanden (ligamenten) aan de buitenkant van de voet worden beschadigd. Pronatie trauma’s aan de mediale enkelbanden (ligamenten) aan de binnenzijde van de voet, veroorzaakt door het naar binnen omkantelen van de voet, komen zelden voor.

Klachten & behandeling

Een verstuikte enkel doet in het begin vaak zo zeer dat je er niet op kunt lopen. Dit is normaal en heeft als functie dat de enkel genoeg rust krijgt om te herstellen.

Klachten ontstaan wanneer de spieren, pezen of de enkelbanden (ligamenten) overrekt worden. Als de enkelbanden (ligamenten) overrekt worden kunnen er ook kleine scheurtjes ontstaan. Soms scheurt de hele enkelband (ligament), daarbij gaan er bloedvaatjes stuk, wat ervoor zorgt dat de enkel dik en blauw wordt. In sommige situaties, wordt er een stukje bot meegetrokken. Dit wordt een avulsie fractuur (breuk) genoemd. Dit wordt behandeld als zijnde een breuk.

Behandeling van de verzwikte enkel

Door correcte en adequate behandeling kun je chronische pijn en instabiliteit voorkomen. De volgende maatregelen dienen in acht genomen te worden bij een verzwikking/verstuiking;

” ijs” de enkel om zwelling te voorkomen, m.b.v. een ijspakking.
ontlast de enkel door zo min mogelijk te lopen tot de ergste zwelling weg is. Dit duurt meestal 2 tot 3 dagen.
omhoog leggen van de enkel vermindert de zwelling. De enkel moet dan hoger liggen dan uw billen, ook in bed een kussen onder de enkel.
de enkel regelmatig bewegen om stijfheid te voorkomen.
ga langzamerhand steeds meer lopen maar let er op dat je niet te veel door de pijngrens gaat.
drukverbanden, immobiliseren en ondersteunen(taping) van de blessure.
goede ‘warming-up ’en “cooling down” bij een training of wedstrijd verminderen de kans op blessures.

Herstel na een enkelverzwikking

Een verzwikking/verstuiking geneest bijna altijd vanzelf; ook als de enkelbanden gescheurd zijn. Wel kan de enkel na verstuiking een paar maanden gevoelig of wat dikker worden of warm aanvoelen dit is een teken dat u net iets teveel heeft gedaan. Sporadisch is een operatie nodig, om de banden in te korten, meestal gebeurt dit bij fanatieke sporters. Ook wordt in bepaalde gevallen een gipsspalk voorgeschreven, dit moet dan enkele weken.

Het is noodzakelijk dat tijdens het sporten of een andere hoge inspanning de enkel wordt ondersteund door bijvoorbeeld tape of een enkelbandage. De enkel is zeker de eerste maand nog zeer onstabiel. Dit komt doordat de enkelbanden opgerekt zijn en je niet helemaal goed meer aanvoelt hoe de enkel in de ruimte staat. De kans dat je er de eerste weken door heen zal gaan is groot. Dit is niet alleen zeer pijnlijk maar vertraagd ook het herstel proces.

Wat kan de podotherapeut voor u betekenen?

De podotherapeut komt pas in actie als het natuurlijke herstelproces niet voldoende is voor een volledig herstel. Vaak bent u al onder behandeling van een fysiotherapeut om de enkel en de banden te versterken, maar blijven er klachten van instabiliteit tijdens het lopen. Indien dit klachten rond de enkel blijft veroorzaken en het herstelproces zodanig vertraagd kan de podotherapeut met een zooltherapie de enkel stabiliseren.

Sommige mensen verzwikken hun voet regelmatig, wanneer dit het gevolg is van een afwijkende voetstand, kan de podotherapeut preventieve maatregelen nemen.

Tarsaal tunnel syndroom

Het tarsale tunnel syndroom komt overeen met het meer bekende carpale tunnel syndroom (bij de pols) en wordt veroorzaakt door beknelling van een zenuw: de nervus tibialis.

De nervus tibialis volgt een lange, kronkelige route, vanaf de rug via de achterkant van het been naar de enkel. Vlak boven de enkel draait de zenuw naar binnen naar de binnenenkel toe. Daar ligt de nervus tibialis, samen met een slagader, tussen 3 spiergroepen in. Dit alles wordt strak bij elkaar gehouden door een stevige band(het ligament laciniatum) aan de binnenzijde van de enkel. De zenuw loopt als het ware door een tunnel; de tarsale tunnel

Doordat de zenuw omringt is door pezen van grote spieren, is het meestal een van deze pezen(of meerdere) die verdikt en meer ruimte vraagt in de tarsale tunnel. Dit veroorzaakt druk of beknelling van de zenuw in de tarsale tunnel. De tarsale tunnel kan bij letsels van de enkel, maar ook door standafwijkingen van de voet en enkel nauwer worden.

Klachten & behandeling

Takjes van de zenuw (n.tibialis), lopen van de binnenenkel naar het hielbeen en naar de onderkant van de voet, en kunnen dan pijn, tintelingen en soms een doof gevoel veroorzaken. Het heffen van de voet en het naar binnen knikken van de enkel veroorzaken ook vaak pijnklachten. De klachten treden vooral ‘s avonds en ‘s nachts op, voornamelijk na lang staan en hardlopen en in de ochtenduren zijn er meestal weinig klachten.

In een onderzoek kan de podotherapeut achterhalen welke structuren de beknelling van de zenuw veroorzaken. Meestal ligt de oorzaak bij standsafwijking van de voet en enkel, en vooral het naar binnen zakken/knikken hiervan, kan de podotherapeut dit middels een zooltherapie corrigeren. Hierdoor verminderd de druk op de zenuw in de tarsale tunnel en zal deze kunnen herstellen.

Morbus sever

In de groeifase moet het hielbeen in verschillende richtingen groeien. De groeischijf van het hielbeen bevindt zich aan de achterzijde van het hielbot. Net erboven hecht de achillespees vast en sommige vezels lijken door te lopen tot onder de hak.

Morbus sever komt vaak voor bij (actieve) kinderen tussen 8 en 13 jaar en meer bij jongens dan bij meisjes. Bij kinderen, in deze leeftijdscategorie, komen bij belasting van het hielbeen soms onregelmatigheden in, die nog niet volgroeide, groeischijf voor.

Druk op het hielbeen bij het stoten van de voet en veel springen veroorzaken dan pijn en zelfs enige zwelling van de achterzijde van de voet (de hiel).

Röntgenfoto’s kunnen de aandoening aantonen, maar vaak zijn de leeftijd van de jonge sporter en de plaats van de pijn al voldoende om de diagnose te kunnen stellen.

Klachten & behandeling

De pijn kan veroorzaakt worden door:
– trauma/letsel
– overgewicht
– op blote voeten lopen
– grote lichamelijke activiteiten ( zoals rennen en springen).

Tevens kan een afwijkende voetstand van het hielbeen een grotere trekkracht aan de achillespees geven waardoor de hielpijn geprovoceerd kan worden. Sporten zoals basketbal, tennis en voetbal provoceren de klachten.
Wanneer de groeischijf zich sluit zal de pijn verdwijnen.

De behandeling van deze steriele ontsteking van het groeiende hielbot bestaat uit een beperking van de hielbelasting bij sporten. Het is echter wel mogelijk om kinderen zonder pijn te laten sporten.

Na een onderzoek kan een (kinder)podotherapeut bepalen of een schoenadvies (dikkere dempende schoenen), dan wel een podotherapeutische inlegzool voorgeschreven dient te worden. De therapie zal nodig zijn tot het moment dat de groeischijf volgroeid is en de hiel dus de belasting kan dragen.

Podotherapie de Boer - echografie

Hielspoor

Wat is hielspoor?
Hielspoor is een van de meest voorkomende termen die gebruikt wordt voor de beschrijving van hielpijn, maar wat is het precies.
Hielspoor is eigenlijk een extra uitstekende botje onder aan het hielbot (calcaneum). Dit werd eerst gezien als een van de belangrijkste redenen voor pijn onder aan de hiel. Echter geeft dit extra uitstekende bot vaak geen pijn. Wel hebben mensen met een hielspoor een verhoogd risico op pijn. De pijn die mensen voelen wordt vaak veroorzaakt door de peesplaat onder de voet (fasciopathie plantaris).

Symptomen:
Aangezien een hielspoor vaak niet de oorzaak van de klachten is, heeft het geen specifiek klachten patroon. Als mensen pijn ervaren licht de pijn ergens ander zoals fasciapathie plantaris, een beknelde zenuw, vetpad atrofie of zelfs een stress fractuur van het hielbeen. Echter wordt hielspoor vaak gebruikt voor fasciopathie plantaris. De klachten die daarbij horen zijn vaak:

  • Stekende pijn onder de hiel
  • Pijn bij het opstaan of na rust (startpijn)
  • Na de startpijn wordt de pijn vaak minder, echter bij overbelasting kan de pijn weer toenemen
  • De pijn kan over de gehele regio van de hiel uitstralen

Diagnose & behandeling

Diagnose:
Aangezien hielspoor om een extra stukje bot gaat, wordt de diagnose vaak gesteld aan de hand van een röntgen foto. Andere opties zijn MRI of CT scan. Aan de hand van een echo kan meestal niet goed vastgesteld worden of het om een hielspoor gaat. Wel kunnen de omringende structuren zoals de peesplaat (fascia plantaris) hiermee goed onderzocht worden.

Hoe komt het?
Eerst werd gedacht dat trekkrachten van de peesplaat (fascia plantaris) mogelijk de oorzaak is van dit benige uitsteeksel. Recent onderzoek heeft echter uitgewezen dat de richting waarin het bot groeit, niet de richting is van deze trekkrachten. Het uitstekende bot heeft namelijk een verticale groeirichting inplaats van een horizontale. De oorzaak ligt dus ergens ander, vaak worden deze botstukjes ook incidentieel waargenomen. De precieze oorzaak is dus nog niet geheel bekend.

Hoe komen we ervan af?
Aangezien het uitstekende botstukje vaak niet het probleem is, licht de oorzaak van de pijn ergens anders. Meestal is dit fasciapathie plantaris, een beknelde zenuw, vetpad atrofie of zelfs een stressfractuur van het hielbeen.

Peesplaatontsteking

Wat is een peesplaatontsteking? De peesplaatontsteking is ook wel bekend als fasciitis plantaris of fasciopathie plantaris. Alle termen gaan eigenlijk over dezelfde diagnose. Het gaat hier om hielpijn aan de onderzijde van de voet. Hierbij wordt de pijn veroorzaakt door de peesplaat onder de voet. Deze peesplaat begint aan de hiel en loopt over de gehele voetzool naar de tenen toe.

Ondanks dat de term ontsteking vaak wordt genoemd, weten we ondertussen dat dit niet geheel juist is. Er zijn namelijk geen ontstekingscellen aanwezig bij deze aandoening. Het is eigenlijk een degeneratieve irritatie van de peesplaat. Degeneratief betekent eigenlijk de achteruitgang van kwaliteit van het weefsel.

De peesplaat heeft een zeer belangrijke functie tijdens het lopen en staan. De peesplaat zorgt namelijk voor ondersteuning van de voetboog, verbeterde afwikkeling en schokabsorptie tijdens het lopen.

Symptomen & complicaties

Meestal komt peesplaat ontsteking voor bij mensen vanaf circa 30 jaar. Het kan ook eerder voorkomen of later.  De pijnklachten die mensen meestal omschrijven zijn:

  • Stekende/zeurende pijn onder aan de hiel
  • Pijn bij de eerste stappen tijdens het opstaan
  • Pijn bij de eerste stappen na langdurig zitten
  • Na de eerste startpijn neemt de pijn meestal af, waarna bij langdurig lopen of staan deze weer toeneemt
  • De pijn blijft meestal lokaal onder aan de hiel, maar kan ook uitstralen naar de voetboog en soms ook naar de achillespees.

Complicaties.
In sommige gevallen kan de peesplaat ook scheuren (ruptuur), de kans hierop wordt vergroot door injecties met corticosteroiden. Injecties worden daarom in het eerste geval altijd afgeraden.

Behandeling

Hoe komen u van deze klachten af?
De klachten kunnen vanzelf overgaan, echter duurt dit vaak heel lang. De klachten kunnen namelijk wel 12 maanden of langer duren. Het doel is daarom ook altijd om het genezingproces te bevorderen of sneller naar het gewenste activiteitenniveau terug te keren. De volgende behandelmethodes zijn mogelijk:

  • Zooltherapie
  • Relatieve rust
  • Shockwave (ESWT)
  • Stretching en oefeningen
  • Nachtbraces
  • Taping

Wanneer deze behandelingen geen verlichting geven, dan pas wordt er gekeken naar injecties of mogelijke operatieve behandelingen.

Fatpad syndroom

Wat is het fatpad syndroom?
Onderaan de hiel zit een groot vetkussen. Dit vetkussen zorgt voor demping tijdens het lopen en staan. Dit vet beschermt je hielbot tijdens het lopen en staan, zonder dit vet zou je hier namelijk direct op staan.. Dit vet kan geïrriteerd raken bij langdurige belasting of een trauma (ongeval)

Hoe komt het?
Mensen op een oudere leeftijd lopen hier een hoger risico op, omdat het vetweefsel in kwaliteit kan afnemen. Het lopen op harde ondergronden op blote voeten of schoenen zonder demping kan de kans op fatpad syndroom ook verhogen. Soms komt het ook voor na een trauma. Dat kan zijn als je bijvoorbeeld van iets afspringt en landt op je hielen of als je tijdens het sporten een trap op je hiel krijgt.

Symptomen & behandeling

Symptomen:
Meestal voelt het voor de mensen alsof ze lopen op een blauwe plek of dat ze op de botten lopen.

Complicaties:
Het vet onder de hiel zit normaal gesproken in een mooi zakje, maar soms kan dat ‘zakje’ ook scheuren. Soms is het vet dan ook zichtbaar aan de zijkanten van de hiel. In enkele gevallen is vet ook zichtbaar zonder klachten of zonder scheur van het ‘zakje’ en kan dus volkomen normaal zijn.

Behandeling:
Met zooltherapie kunnen we vaak het vet goed bij elkaar duwen en zorgen voor een extra soort vetkussen onder de hiel. We zorgen dan voor extra demping. Daarnaast is het type schoeisel ook zeer belangrijk. Hier moet ook voldoende demping inzitten.

Haglund syndroom

Wat is het Haglund syndroom?
Haglund syndroom zijn pijnklachten aan de achterkant veroorzaakt door extra botgroei op het hielbot (calcaneum). Dit zit aan de achterkant van de hiel waar de achillespees aan het bot hecht. Dit is dus op een andere plek als het extra bot onder aan de hiel (hielspoor) dit is ook een zichtbare/voelbare uitstulping. Dit extra bot kan pijn geven door de wrijving tegen schoenen of door de achillespees. Verder kan het ook zijn dat er een slijmbeursontsteking ontstaat.

Hoe ontstaat het?
Over het algemeen is de oorzaak met een mooi woord ‘idiopatisch’ dat betekent eigenlijk dat we niet zeker weten hoe het ontstaat. Vaak zijn deze klachten wel genetisch aangelegd. Andere risico factoren zijn overbelasting door onderandere de achillespees, verkeerd schoeisel of verkeerde biomechanica van de voet.

Symptomen & behandeling

Symptomen
Vaak hebben mensen met haglund syndrome alleen last tijdens het dragen van schoenen. Dat komt omdat de schoen dan druk geeft op het uitstekende bot. Wanneer mensen ook last hebben met blote voeten of slippers zijn er vaak ook ander klachten zoals achillespees ontsteking aanwezig.

Bij klachten kan het zijn dat de hiel rood, warm en dik wordt. Ook krijgen mensen vaak blaren op de plek waar het uitstekende bot zit.

Behandeling
De behandeling bestaat vaak uit het verminderen van wrijving tussen de hiel en de schoen. Dit kan gedaan worden door de schoen aan te passen of soms via podotherapeutische zolen. Daarnaast kunnen de trekkrachten van de achillespees op de aanhechting van het botverminderen via zooltherapie.

Als de klachten voornamelijk vanuit de achillespees komen kunnen er ook aanvullende oefeningen toegepast worden.

Soms kan er aangeraden worden om orthopedisch schoeisel aan te laten meten. Mocht er dan nog niet genoeg verbetering zijn, bestaan er ook nog operatieve opties.

 

Zenuwcompressie in de hiel (Baxters' nerve)

Wat is het een zenuwbeknelling?
Onder de hiel loopt een zenuw die ook wel de ‘Baxter’s nerve’ heet. Deze kan soms bekneld zitten waardoor er compressie op komt.  Deze zenuw stuurt een aantal spiertjes in de voet aan en geeft ook het gevoel aan de buitenkant van de voetzool door.

Hoe komt het?
De zenuw kan bekneld worden door een vergrootte spier (m. abductor halluci), dit is voornamelijk in de atletisch populatie. Andere oorzaken kunnen zijn een verdikte peesplaat, voornamelijk bij fasciopathie plantaris of door het strechten hiervan bij voeten die veel naar binnen gaan (proneren).

Symptomen & diagnose

Symptomen
Mensen met een Baxter nerve beknelling geven vaak pijn aan onder aan de hiel. Verder klachten zijn een doof gevoel aan de zijkant van de voet en verminderde spierkracht bij de tenen.

Diagnose
Klachten door een Baxter nerve beknelling komen eigenlijk zelden voor, maar het kan ook vaak aangezien worden als peesplaatontsteking (fasciopathie plantaris). Het is ook goed mogelijk dat deze klachten tegelijk aanwezig zijn, omdat een verdikte peesplaat druk kan geven op de zenuw.

De diagnose wordt vaak gesteld door een combinatie van het goed luisteren naar hoe u de klachten omschrijft. Hierbij wordt er gekeken of het overeenkomt met zenuwklachten. Daarnaast zal de podotherapeut de zenuw palperen om te kijken of hij pijn kan uitlokken. Verder kan er gekozen worden om een echo van de voet te maken om beter te differentieren waar de klachten vandaan komen.

Behandeling

Aangezien de zenuw bekneld zit tussen een aantal spieren en structuren van de voet, moet er gekeken worden of hier ruimte gemaakt kan worden. Wanneer mensen staan en lopen spannen alle structuren aan en krijgt je nog compressie van het lichaam op de voet waardoor de zenuw bekneld kan raken. Doormiddel van zooltherapie wordt er geprobeerd tijdens het lopen ruimte te creeren voor deze zenuw.

Andere opties zijn injecties met corticosteroïden, echter wordt dit meestal niet als eerste behandelmethode gezien.

 

Stressfractuur van het calcaneum

Wat is het een calcaneal stressfractuur?
Een stressfractuur is een vermoeidheidsbreukje in een bot. Dit kan ook voorkomen in het hielbeen ondanks dat het een van de sterkste botten in je lichaam is. Deze stressfracturen kunnen we eigenlijk indelen in twee categorieën. Als eerste kan het een normaal vermoedheidsbreukje zijn na overbelasting of het kan komen wanneer het bot niet helemaal gezond meer is. Dit kan gebeuren bij verschillende systeemziektes zoals reuma, diabetes, osteoporose tot aan eetstoornissen.

Hoe ontstaat het?
Een vermoeidheidsbreukje is het resultaat van abnormale krachten op het bot. Dit is is vaak bij langdurige belasting. Tussen de belasting door heeft het bot te weinig tijd om te herstellen waardoor het steeds zwakker wordt en er uiteindelijk een breukje kan ontstaan. Meestal gebeurt dit wanneer mensen hun activiteiten verhogen bijvoorbeeld met een nieuw sportschema of als de belasting op het bot hoger wordt door bijvoorbeeld gewichtstoename.

Verder kunnen er in het looppatroon oorzaken zijn waardoor mensen meer risico hebben op overbelasting van bepaalde structuren zoals een beenlengte verschil of hardloop techniek.

Symptomen & diagnose

Symptomen.
Mensen met een stressfractuur is een diffuse pijn rondom de hiel. Deze pijn is voornamelijk aanwezig tijdens belasting en wordt minder bij rust. Het hielbeen kan ook ten opzichte van de niet pijnlijke hiel warmer aanvoelen.

Diagnose
De podotherapeut kan aan de hand van uw klachten omschrijving en klinisch onderzoek een vermoeden hebben van een stressfractuur. Om zeker te weten of er een fractuur aanwezig is moet er een röntgen foto of andere beeldvorming plaats vinden. Hiervoor kan de podotherapeut een brief schrijven naar de huisart met vermoeden van een stressfractuur. Daarna wordt altijd door de huisarts en specialist bepaald wat de verdere onderzoeksmogelijkheden zijn of aangeraden therapieën.

Hoe komen we er vanaf?
Een stressfractuur wordt eigenlijk altijd voornamelijk door de specialist behandeld. Hierbij kan er gekozen worden voor bijvoorbeeld rust doormiddel van gips.

Achillespees ontsteking

Wat is het een achillespees ontsteking?

Pijn aan de achterkant van de hiel kan veroorzaakt worden door de achillespees. Vaak wordt het achillespeesontsteking genoemd, echter is het vaak niet een echte ontsteking. Het is vaak echter een degeneratief proces. Dat houdt in dat de kwaliteit van het weefsel achteruitgaat. In de wetenschap noemen we het daarom nu ook achilles tendinopathie. Dat houdt dus in dat de achillespees is aangedaan zonder specifieke ontsteking.  Bij achilles tendinopathie zien we vaak dat de achillespees is verdikt en pijn geeft. De achillespees geeft voornamelijk op twee verschillende plekken pijn . Deze zijn:

  • Waar de pees aanhecht op het bot (insertie tendinopathie)
  • In het midden van het peesweefsel (mid-portion tendinopathie)

Achillespees tendinopathie komt bij verschillende doelgroepen voor, zo zien we het geregeld bij sporters, niet-sporters en mensen met reuma.

Oorzaak & diagnose

Hoe ontstaat het?
Hoe het precies ontstaat is nog een debat in de wetenschappelijke literatuur. Wel wordt het gezien als een degeneratief proces, dat houdt in dat de pees niet goed geneest waardoor de kwaliteit van het peesweefsel verslechterd. Meestal komt dit door een combinatie van een belasting die meer is dan de belastbaarheid van de pees samen met factoren als verminderde flexibiliteit, verminderde bloedstroom naar de pees, instabiele enkel of een bepaald voettype.

Diagnose:
Om achillespees tendinopathie vast te stellen maken we gebruik van een uitgebreid vragen gesprek, een aantal klinische testen en soms kunnen we ook echografie toepassen. Hierbij kunnen we precies zien hoe de pees er uit ziet en of er geen complicaties aanwezig zijn zoals scheurtjes, kalk of cholesterol in de pees

Hoe komt u ervan af?

De behandeling van achillespees tendinopathie heeft vele opties waarvan niet altijd één beter is als de ander. Vaak moeten er meerdere soorten behandelingen worden gestart voor een zo goed mogelijk genezingsproces.
Zo kan de behandeling van achillespees tendinopathie bestaan uit onder andere:

  • Oefeningen
  • Zooltherapie
  • Shockwave (eswt)