Voetproblemen bij diabetes
Diabetes heeft een grote invloed op de voeten met verschillende problemen wat soms kan leiden tot desastreuze gevolgen. Zo zijn er drie aandoeningen waarvoor we extra voorzichtig moeten zijn. Dit is een verminderde doorbloeding in de voeten (perifeer arteriaal vaatlijden), verminderd gevoel (neuropathie) en verminderde bewegelijkheid in de gewrichten. De combinatie van deze klachten kan ernstige gevolgen hebben zoals wonden die niet genezen (ulcera), charcot voeten tot amputaties van tenen tot gehele voeten. Nu kan dit risico beperkt worden doordat wij uw voeten regelmatig controleren in samenwerking met medisch pedicure’s en doordat u zelf regelmatig de voeten controleert.


Verminderde doorbloeding (perifeer arterieel vaatlijden)
Bij mensen met diabetes is dan kans op een verminderde doorbloeding toegenomen. Dit betekent dat er vernauwingen of afsluitingen zijn in de aderen die zuurstofrijk bloed naar de voeten brengen. Hierbij is de kans op wonden die niet sluiten (uclera) tegenomen, omdat wonden zuurstofrijk bloed nodig hebben om te genezen.
Symptomen van perifeer arterieel vaatlijden zijn:
- Etalage benen (claudicatio intermittents)
- Nachtelijke krampen
- Verminderde haargroei
- Verdikte teennagels
- Vertraagde groei van de teennagels
- Koude voeten
Behandeling van perifeer arterieel vaatlijden gaat via de vaatchirurg. Zo zijn er verschillende mogelijkheden tot looptherapie, medicatie, dotteren of bypasses.
Verminderd gevoel (neuropathie)
De diabetes kan zorgen voor schade aan de zenuwen. Hierdoor kan er problemen zijn met het oppervlakkige gevoel en het diepe gevoel. Het gevolg is verminderd of geheel afwezig gevoel in de voeten. Dit heeft als gevolg dat u geen pijn voelt in de voeten. Wanneer u dus een wondje aan de voeten heeft, is de kans groot dat u deze niet voelt.
Oppervlakkig gevoel is eigenlijk alles wat u met de huid kunt voelen. Dit is dus temperatuur maar ook of er bijvoorbeeld een steentje in uw schoen zit. Wanneer u hier last van heeft is het dus extra belangrijk dat u uw voeten regelmatig controleert op wondjes.
Het diepe gevoel laat eigenlijk uw hersenen weten waar uw voeten zijn tijdens het lopen. Staat op een vlakke ondergrond of een onstabiele zoals het strand. Dit wordt ook wel de proprioceptie genoemd. Wanneer dit verstoord is, kunt u een afwijkend looppatroon krijgen. Dit kan zorgen voor toegenomen drukplekken en eelt. Deze drukplekken kunnen voor mensen met diabetes in combinatie met een verminderde doorbloeding (perifeer arterieel vaatlijden) zorgen voor wonden. Daarnaast zorgt dit voor een verhoogd risico op vallen.


Verminderde beweeglijkheid
Verminderde bewegelijkheid
De bewegelijkheid in de gewrichten van de voeten maar ook dan handen kan verminderen als de diabetes vordert. De gewrichten in de voeten moeten zo soepel mogelijk bewegen om een natuurlijk looppatroon te hebben. Wanneer deze gewrichten worden beperkt door bijvoorbeeld de diabetes, kan het zijn dat er te veel druk ontstaat bij bepaalde delen van de voet. Dit leidt weer tot drukplekken en eelt, wat weer kan leiden tot het ontstaan van wonden (uclera)
Hoe ontstaan voetwonden?
Voetwonden of ulcera zijn wonden die niet of heel slecht/langzaam genezen. Dit komt doordat er weinig tot geen zuurstofrijk bloed naar de wond kan toestromen. Verder kan het zijn dat de wond niet goed ontlast wordt. Dat betekent dat er druk op staat tijdens het lopen. Dit kan door het lopen zelf ontstaan, er moet dan gebruik gemaakt worden van druk ontlastende therapieen zoals zolen, vilt of orthopedisch schoeisel. Maar druk kan ook ontstaan door niet goed passend schoeisel of naden in schoenen/sokken.
Hoe komen amputaties voor bij diabetes
Wanneer een voetwond niet tijdig wordt behandeld of wanneer de behandeling niet aanslaat kan het zijn dat een een gedeelte of de gehele voet wordt geamputeerd. Neem daarom bij wonden zo snel mogelijk contact op met uw podotherapeut of huisarts.
Naar de podotherapeut?
Wat is een charcot voet?
Een charcot voet is een aandoeding die kan leiding tot ernstige vervormingen en beperkingen van de voet. Een scharcot voet kan ontstaan wanneer er zenuwschade aan de voet is door de diabetes. Als u dan een klein ongelukje krijgt kan het zijn dat u uw botten in de voet breekt. De botten in de voeten zijn vaak dan ook al minder sterk door de diabetes of verouderde leeftijd.
Door de breuken in botten van de voet, kan het zijn dat de voet simpel gezegd instort. De voet verliest hierdoor stabiliteit en maakt u kans op nieuwe drukplekken. Wanneer er sprake is van een actieve charcot voet wordt u altijd zo snelmogelijk doorgestuurd naar de huisarts en specialist voor verder behandeling.
Wat doet de podotherapeut bij diabetes?
Als podotherapeut spelen wij een rol in het voorkomen van ernstige voetproblemen zoals de voetwonden (ulcera). Dit doen wij door regelmatig de voeten de ‘screenen’ (onderzoeken). Hierbij controleren wij de doorbloeding, het gevoel en inspecteren wij de voeten op drukplekken. Verder kan het zijn dat we verder kijken en de schoenen inspecteren en het looppatroon analyseren. Zo stellen wij een risicoprofiel op van uw voeten. Dat is de kans op een diabetische voetwond. Hier maken wij gebruik van de sims classificatie en de zorgprofielen. Daarna stelt de podotherapeut een persoonlijk behandelplan op. In dit behandelplan staat de voetzorg die nodig is om voetproblemen te behandelen of te voorkomen. Dit behandelplan kan uitgevoerd worden door de podotherapeut of een medisch pedicure.


Zorgprofielen
Zorgprofielen en sims classificatie
Voor de diabetische voetzorg wordt er gebruik gemaakt van zorgprofielen en sims classificaties, dit zijn landelijke richtlijnen waar elke zorgverlener zich aan moet houden. De zorgprofielen geven weer hoeveel zorg u nodig heeft en aan de hand hiervan wordt de benodigde voetzorg bepaald. De sims classificatie geeft in welk stadium de diabetische voet is. Deze classificatie wordt gebruikt om het zorgprofiel vast te stellen.
Hoe ziet de sims classificatie er uit?
- Classificatie 0: het gevoel in de voeten en de doorbloeding is normaal
- Classificatie 1: verminderd gevoel of verminderde doorbloeding
- Classificatie 2: verminderd gevoel en verminderde doorbloeding of verminder gevoel/ verminderde doorbloeding in combinatie met drukplekken
- Classificatie 3: een voetwond of amputatie ten gevolgde van diabetes in het verleden. Of er is sprake van een inactieve charcot voet, eindstadium nierfalen of nierfunctie vervande therapie (dialyse)
Dit zijn de zorgprofielen:
- Zorgprofiel 0: hier is er sprake van sims classificatie 0. Dat betekent dat u momenteel geen diabetische voet heeft.
- Zorgprofiel 1: sims classificatie 1.
- Zorgprofiel 2: sims classificatie 2 (verminderd gevoel en verminderde doorbloeding)
- Zorgprofiel 3: sims classificatie 2 (verminderd gevoel of verminderde doorbloeding in combinatie met drukplekken)
- Zorgprofiel 4: sims classifcatie 3 (er is in het verleden een voetwond of er heeft een amputatie ten gevolgde van een diabetische voet plaats gevonden) of er is een inactieve charcot-voet of er is sprake van nierfunctievervangende therapie (dialyse)
Pedicure & Vergoeding
Behandeling bij de medisch pedicure
Wanneer u in aanmerking komt voor een behandeling van een medisch pedicure, zal er een behandelplan worden opgesteld. Hierin staat de medisch noodzakelijk voetzorg die nodig is om voetproblemen te voorkomen. Dit geldt vanaf zorgprofiel 2.
Vergoedingen vanuit de verzekering
De diabetesvoetzorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Deze vergoeding vindt ook pas plaatst vanaf zorgprofiel 2.
