Wat zijn podotherapeutische zolen en hoe werkt het?
Vaak krijgen wij veel vragen over zolen. Een podotherapeut maakt deze namelijk geregeld en de visie over zolen van mensen, andere hulpverleners en podotherapeuten onderling kunnen nogal eens verschillen. Daarnaast zijn er ook heel veel zolen te koop in winkels of schoenen die claimen een podotherapeutisch of orthopedisch voetbed te hebben. Daarom proberen wij altijd zo goed mogelijk uitleg te geven over zolen.
Wat zijn zolen en hoe werken die?
Zolen of podotherapeutische zolen is eigenlijk een hulpmiddel wat je in een schoen stopt. Het doel van een zool of waarom je een zool hebt gekregen kan verschillen. Zo kunnen we zolen maken voor een specifieke klacht, het verbeteren van prestaties en soms het voorkomen van klachten.
Een zool stop je dus in een schoen en het zit dus tijdens het lopen tussen de grond en je voet. Wanneer je dus ook op de zool staat of loopt, op dat moment werkt de zool. Alleen hoe werkt dat?
Vroeger was altijd het idee van zolen, dat we de voet in een bepaalde stand willen corrigeren. Ondertussen hebben we geleerd dat dit eigenlijk niet geheel correct is en ook niet op deze manier werkt. Zolen werken op een andere manier en dat is doordat het de manier hoe de grond op de voet duwt (grondreactie kracht) wordt aangepast. Dit betekent niet dat bijvoorbeeld mensen met platte voeten geen zolen meer nodig hebben omdat het de stand van de voet niet veranderd.
Zolen beïnvloeden dus de manier hoe de grondreactie kracht inwerkt op het lichaam. Zo kunnen we ervoor zorgen dat bepaalde spieren makkelijker of moeilijker werken. Ook kunnen we soms ervoor zorgen dat bepaalde gewrichten niet meer kunnen bewegen, dit komt echter bijna niet voor en zal dus ook niet gedaan worden bij voeten zonder klachten. Een veel voorkomende vraag is dan ook of je slappe voeten krijgt van zolen.
Krijg je slappe voeten van zolen?
Krijg je slappen voeten van zolen, dit is een vraag op een opmerking die we geregeld horen. Als we kijken naar het wetenschappelijk onderzoek zien we hier en daar wat verschillende uitkomsten, maar over het algemeen zien we dat de spieren niet slapper worden. Sterker nog, voeten kunnen juist sterker worden van het dragen van zolen. Als een voet een bepaalde stand heeft, kan het bijvoorbeeld zijn dat sommige spieren meer moeite hebben met functioneren. Een zool kan ervoor zorgen dat deze spieren dit weer beter kunnen Hierdoor kan deze efficiënter en vaker samentrekken en dus groeien. Ook kan het zijn dat wanneer mensen pijn hebben ze minder prettiger lopen, maar met zolen kunnen ze pijnvrij lopen. Hierdoor zorgt de zool er dus voor dat de mensen beter kunnen lopen en dan kan de voet dus meer bewegen.
De enige manier wanneer spieren namelijk verslappen of kleiner worden, is wanneer deze niet worden gebruikt. Kijk maar eens naar mensen die hun arm breken. Nadat deze een aantal weken in het gips heeft gezeten is de arm omvang gesmolten. Een ander voorbeeld zijn astronauten. In de ruimte zijn zij gewichtsloos, hierdoor werken hun spieren amper en zullen deze kleiner worden. Zolen beperken bij gezonde voeten eigenlijk nooit de beweging van de voet, hierdoor zullen de spieren dus ook niet slapper worden. Eerder zullen ze groeien wanneer mensen met de zool juist vaker en meer kunnen lopen.
Wat zijn de verschillen in zolen?
Dan is er natuurlijk de vraag, hoe zijn podotherapeutische zolen anders dan andere zolen. Dit is echter een vraag met een moeilijk antwoord als u het aan ons vraagt, want een zool is een zool. Het blijft een hulpmiddel dat u in uw schoen plaatst dat tussen uw voet en de grond zit tijdens het lopen en staan. Maar er is natuurlijk een maar. Als we kijken naar een dokter die medicijnen voorschrijft dan kan je paracetamol krijgen van 500mg en 1000mg. Het is eenzelfde soort pil, maar de “dosering” is anders. Dit is precies hetzelfde met zolen.
Podotherapeuten kunnen namelijk de ‘dosering’ van zolen aanpassen aan de hand van uw voeten en hulpvraag. We kunnen zolen heel hard maken of heel zacht, zolen kunnen heel dik zijn of heel dun. Dit heeft allemaal te maken met wat er precies nodig is. Zolen uit een winkel, hebben eigenlijk allemaal eenzelfde dosering of een hele lage. Soms kan dit zeker genoeg zijn voor mensen, maar vaak ook niet. Daarnaast is niet elke zool uit de winkel geschikt voor alle klachten.
Passen zolen in al mijn schoenen?
Zolen worden specifiek per hulpvraag en persoon gemaakt. Daarbij wordt er rekening gehouden met de hulpvraag of klacht, de activiteiten van de persoon, het soort schoeisel en natuurlijk de persoon zelf.
Verder is het soort schoeisel natuurlijk ook belangrijk, hier moet de zool en de voet tenslotte in. Afhankelijk van de klacht etc wordt er een zool ontworpen. Het kan daarom zo zijn dat de zool niet altijd in al het gewenste schoeisel past. Wanneer een persoon een beenlengte verschil heeft van een aantal millimeter tot aan centimeters kan een zool bij de hiel dikker worden, waardoor een voet kan slippen. Ook kan het zijn dat er bijvoorbeeld gekozen wordt voor demping. Dempende materialen zijn jammer genoeg altijd dik, anders dempen deze niet. Dit neemt wel meer ruimte in in de schoen, hierdoor kan een schoen krap komen te zitten.
De podotherapeut kijkt daarom altijd naar uw schoenen en kan een inschatting maken of de zolen zullen passen. Meestal is dit ook het geval, maar wanneer dit niet is zal er toch ander schoeisel achteraf aangeschaft moeten worden.
Moet ik de rest van mijn leven zolen dragen?
Of u voor de rest van uw leven gebonden bent aan zolen is een andere goede veel voorkomende vraag. Dit is alweer geheel persoons en klacht gebonden. Het kan zijn wanneer u last heeft van een peesontsteking dat een zool voor u tijdelijk tot de klacht is genezen en de pees weer op volle sterkte is. Sommige mensen, voornamelijk op oudere leeftijd, kunnen last hebben dat het vet onder de voet verdwijnt. Hierdoor lopen mensen zogezegd op hun botten. Een zool vervangt dan het vet onder de voet, waardoor deze mensen weer lekker kunnen lopen. Dit vet komt niet terug, waardoor mensen wel gebonden zijn aan zolen. Er is dus een grote kans dat zolen voor u eerder een tijdelijke oplossing zijn i.p.v een permanente.
Hoelang gaan zolen mee?
De levensduur van zolen is erg verschillend per soort zool, de gebruiker en de activiteiten die hierop worden gedaan. Harde materialen hebben over het algemeen een veel langere levensduur dan zachte materialen. Zachte zolen kunnen eerder slijten en hun dempende werking verliezen. Verder werden zolen vroegen voornamelijk gemaakt vanuit ethyl vinyl acetaat (EVA), hier was de gemiddelde levensduur circa 1,5 a 2 jaar. Momenteel hebben wij de optie om zolen 3D te printen. Dit doen wij sinds eind 2021 en zien hierbij dat deze zolen sterker zijn dan de zolen uit klassiek EVA. Wij proberen altijd de keuze te maken, welk materiaal voor uw klacht/ hulpvraag het meest geschikt is in combinatie met de levensduur van het materiaal.
Wilt u graag meer informatie over zolen, dan vragen wij u graag contact met ons op te nemen. Dan kan een van onze podotherapeuten u gericht advies of uitleg geven
